ХАЙМЕ САБІНЕ: БІОГРАФІЯ, СТИЛЬ, ТВОРИ ТА ФРАЗИ - ЛІТЕРАТУРА - 2025

Хайме Сабінес Гутьеррес (1926-1999) був мексиканським письменником, поетом і політиком, його літературний твір вважається одним із найвидатніших 20 століття. Його поетичний твір розвивався по відношенню до його реальності, знаходячи натхнення в загальних соціальних місцях.

Робота Сабінеса характеризувалася простою мовою, легкою для розуміння. Експресивність у його написанні була природною та спонтанною, якістю, яка дозволяла йому підтримувати свого роду близькість із читачем. Крім того, його поезія була справжньою, майже завжди пов’язаною із повсякденним.

Агустін Янес, який був викладачем Сабінеса в УНАН. Джерело: Сальвадор alc, через Wikimedia Commons

Література мексиканського автора не була пов'язана ні з якою течією чи рухом, що дозволило йому творити з того, що він насправді відчував. Більшість його робіт стосувалося кохання та серцебиття, де грубість, гумор та ніжність були частими аспектами.

Біографія

Народження та родина

Хайме Сабінес народився 25 березня 1926 року в Тукстла-Гутьеррес, Чіапас. Він походив з культурної родини, пов'язаної з історією та політикою Мексики. Його батьками були Хуліо Сабінес, ліванського походження, та Луз Гутьеррес, мексиканець. Він був правнуком військового і правителя Хоакіна Гутьерреса. У нього було два брати: Хуан і Хорхе.

Сабінес Освіта

З раннього віку Хайме Сабінес отримував викладання літератури від батька. Перші роки його навчання проходили в рідному місті, потім він перейшов до Інституту наук і мистецтв Чіапас. В кінці цього етапу він поїхав до Мехіко.

У 1945 році, коли йому було дев'ятнадцять років, Сабінес почав заняття в Національній медичній школі. Однак через три роки він відмовився вивчати іспанську мову та літературу в Національному автономному університеті Мексики, яку він так і не закінчив. Там він був учнем відомого романіста Агустіна Янеса.

Знову в Чіапас

У період з 1949 по 1951 рік Сабінес опублікував два заголовки: Горальний і Ла-сигнал. У 1952 році він був змушений кинути школу через те, що у батька трапився нещасний випадок, тому він повернувся в Чіапас. У цей період він зайнявся політикою, продовжував писати і працював продавцем у магазині брата Хуана.

Особисте життя

Статуя Хоакіна Мігеля Гутьерреса Каналеса, прадіда Сабінеса, на Пасео де Ла Реформа. Джерело: Sarumo74, через Wikimedia Commons

Незабаром після повернення в Чіапас Хайме Сабінес познайомився і одружився в 1953 році, з яким він був коханням і партнером свого життя: Йозефо Родрігес Забадуа. З "Чепітою", як він ласкаво прозвав свою дружину, у нього було четверо дітей: Хуліо, Джулієта, Джудіт та Язмін.

Зосереджено на його літературній постановці

Протягом семи років перебування в Чіапасі, з 1952 по 1959 рік, Сабінес зосередився на розвитку свого таланту до писемності та літератури. У той час він опублікував деякі заголовки, наприклад, Adán y Eva y Tarumba; у 1959 році він був удостоєний премії Чіапас за літературну працю.

Ще один етап як купець

У 1959 році Хайме Сабінес вже почав плодоносити як письменник. Однак того ж року він поїхав до Мехіко з наміром створити компанію з брата Хуана для підтримки сім'ї.

Герб МООН, навчальний майданчик Сабінес. Джерело: Обоє, щит та девіз, Хосе Васкончелос Кальдерон, через Wikimedia Commons

Поряд зі своєю діяльністю як купця, автор продовжив свою роботу як письменник. У 1961 році Сабінес зазнав втрати батька, людини, яка вплинула на його написання. Через п'ять років він пережив біль смерті матері. Обидві події змусили його присвятити вірш кожному з них.

Рекордна продукція

Виразність та почуття, які вразила Сабіна у своїх віршах, відкрили двері до іншого виду публікацій. У 1965 році його вірші було записано звукозаписною компанією Voz Viva de México, яка відповідала за їх декламацію.

Сабінес як політик

Походивши з родини, яка займалася політикою, якимось чином вплинула на Сабінеса, щоб зайнятися цією дисципліною. У 1970-х, з 1976 по 1979 рік, він обіймав посаду обраного депутата Чіапас від Інституційної революційної партії (ПРІ).

Поряд зі своєю політичною діяльністю він продовжував здійснювати кар’єру письменника; у 1977 р. він опублікував Нуево перерахунок віршів. У вісімдесятих роках, зокрема у 1988 році, його обрали депутатом ПРІ Конгресу Союзу Федерального округу, сьогодні Мехіко; того ж року з’явилася його робота «Місяць».

Останні роки та смерть

Останні роки життя Хайме Сабінеса були відзначені різними недугами, включаючи наслідки перелому стегна. Однак він зміг опублікувати деякі твори. Пізніше стан здоров’я змусив його піти на пенсію, і він знайшов притулок у своєму ранчо під назвою Юрія.

Мозаїка містечка Тустла Гутьеррес, де народився Сабінес і де навчався. Джерело: Pxndx94Pxndx94Pxndx94Pxndx94Pxndx94Pxndx94Pxndx94Pxndx94Pxndx94Pxndx94Pxndx94Pxndx94ArcegaAgguizarPxndx94Pxndx94EreeneneAgguizarSangimediaPxndx94xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddd

Потім з’явився рак, і життя письменника було сповнене рецидивів і депресивних станів. Хайме Сабінес помер 19 березня 1999 року в Мехіко в компанії своєї родини, дружини та дітей. Його від'їзд означав велику втрату в літературному світі.

Нагороди та відзнаки

- премія Чіапас у 1959 році.

- стипендія Центру Mexicano de Escritores в 1964 році.

- премія Ксав'є Вілларуртія в 1973 році для Мальтіемпо.

- Премія Еліаса Сураського 1982 року.

- Національна премія наук і мистецтв у 1983 році.

- премія «Жухіман де Плата» 1986 року.

- Пресета Мехіко в 1991 році.

- Медаль Белісаріо Домінгеса 1994 року.

- Премія Мазатлана за літературу в 1996 році.

Стиль

Літературний стиль Хайме Сабінеса не дотримувався жодного типу візерунка чи встановленої норми: його творчість характеризувалася тим, що він був близьким читачеві. На нього вплинули такі письменники, як Пабло Неруда, Рафаель Альберті, Рамон Лопес Веларде та Джеймс Джойс.

Мова

Мова, якою користувався Сабінес у своїх роботах, була чіткою, точною та прямою. Незважаючи на те, що його вірші складалися з культурних слів, також було сумно дотримуватися вживання розмовного та простого термінів, як способу зміцнення зв’язків із аудиторією.

La intención del escritor mexicano fue desarrollar poesía con términos de fácil comprensión y entendimiento. De esta manera la lógica y la razón pasaron a un segundo plano, y fueron las emociones y los sentimientos los que llevaran la batuta, a través de la expresividad y naturalidad verbal.

Temática

Jaime Sabines fue un autor de emociones. Su obra estuvo cargada de las experiencias del día a día, al tiempo que el amor y la soledad fueron temas también frecuentes. Además, el pesimismo, la soledad, la tristeza y el fin de la existencia se sumaron a sus preferencias.

Obras

Breve descripción de algunas de sus obras más representativas

Horal

Fue una de las primeras publicaciones poéticas de Jaime Sabines, en la que el poeta evidenció la precisión y claridad de su lenguaje, y un verbo inclinado hacia la transparencia y la honestidad. Hubo en ella la expresión de la posición desesperanzada y pesimista del autor.

Fragmento de “Lento, amargo animal”

“Lento, amargo animal

que soy, que he sido,

amargo desde el nudo de polvo y agua y

viento

que en la primera generación

del hombre pedía a Dios.

Amargo como esos minerales amargos

que en las noches de exacta soledad

¿maldita y arruinada soledad

sin uno mismo?

Trepan a la garganta

y, costras de silencio,

asfixian, matan, resucitan.

Lento, amargo animal

que soy, que he sido”.

Adán y Eva

Esta obra fue un poema en prosa en el que el poeta mexicano expuso a través de simbolismos los cuestionamientos del hombre acerca de la existencia desde el tiempo de la creación. El lenguaje lírico empleado permitió un viaje hacia el comienzo de la vida, para dar respuestas a preguntas vitales.

Los protagonistas, Adán y Eva, en medio de la noche como símbolo, confrontan el miedo, además anhelaron la presencia de la luz. En el poema, hubo presencia de aspectos existencialistas, relacionados con la identidad y el destino del hombre. Estuvo dividido en cuatro secciones.

Fragmento

“La noche que fue ayer fue de la magia. En la noche hay tambores y los animales duermen con el olfato abierto como un ojo. No hay nadie en el aire. Las hojas y las plumas se reúnen en las ramas, en el suelo, y alguien las mueve a veces, y callan… Cuando pasa el miedo junto a ellos, los corazones golpean fuerte… El que entra con los ojos abiertos en la espesura de la noche, se pierde… y nunca se sabrá nada de él…- Eva, le dijo Adán, despacio, no nos separemos”.

Tarumba

Fue uno de los poemarios de Sabines, quizás el más reconocido y recordado. En esta obra el poeta utilizó un lenguaje coloquial, pero con ciertos rasgos líricos. Estuvo estructurado en 34 poemas, más una introducción. También lo anteceden dos lemas de la biblia, relacionados con la liberación.

Tarumba, fue como la otra personalidad superior del propio Jaime Sabines, lo cual fue revelado en algunos de los cantos. Además, hubo en la obra la presencia de diálogos para mayor cercanía. Trató sobre la vida y su redundancia frente a lo tradicional.

Fragmento

“Yo voy con las hormigas

entre las patas de las moscas.

yo voy con el suelo, por el viento

en los zapatos de los hombres,

en las pezuñas, las hojas, los papeles;

voy a donde vas, Tarumba,

de donde vienes vengo.

Conozco a la araña.

Sé eso que tu sabes de ti misma

y lo que supo tu padre.

Sé lo que me has dicho de mí.

Tengo miedo de no saber,

de estar aquí con mi abuela…

Quiero ir a orinar a la luz de la luna.

Tarumba, parece que va a llover”.

Diario semanario y poemas en prosa

En esta obra de Jaime Sabines los acontecimientos se fueron narrando de la forma en que iban sucediendo. El poeta hace un recuento de varios temas, habla de Dios, de su país, del alma, de la mujer, de una forma crítica. Este libro fue publicado en 1961 en la ciudad de Xalapa.

En cuanto a la estructura, la obra estuvo compuesta por aproximadamente 27 textos, sin enumeración alguna. Además, no contenían una proporción definida, algunos eran solo frases, mientras que los más extensos alcanzaron hasta dos cuartillas.

Fragmento

“Te quiero a las diez de la mañana, y a las once, y a las doce del día. Te quiero con toda mi alma y todo mi cuerpo, a veces, en las tardes de lluvia. Pero a las dos de la tarde o a las tres, cuando me pongo a pensar en nosotros dos, y tú piensas en la comida o en el trabajo diario, o en las diversiones que no tienes, me pongo a odiarte sordamente, con la mitad del odio que guardo para mí…”.

Espero curarme de ti

Este poema del escritor mexicano, fue un grito desesperado ante la ausencia del ser amado, y la angustia producida por el amor que se fue. Con un lenguaje sencillo, cargado de emotividad, Sabines planteó un posible tiempo para la cura de la desilusión y la desesperanza en el plano amoroso.

Fragmento

“Espero curarme de ti en unos días. Debo dejar de fumarte, de beberte, de pensarte. Es posible. Siguiendo las prescripciones de la moral en turno me receto tiempo, abstinencia, soledad.

¿Te parece bien que te quiera nada más una semana? No es mucho, ni es poco, es bastante.

…Una semana más para reunir todo el amor del tiempo. Para dártelo. Para que hagas con él lo que quieras: guardarlo, acariciarlo, tirarlo a la basura… Solo quiero una semana para entender las cosas. Porque esto es muy parecido a estar saliendo de un manicomio para entrar a un panteón”.

Yuria

Con esta obra, Jaime Sabines llevó al lector a situaciones o aspectos poco definidos, a través de su lenguaje característico. Como lo afirmaría el mismo autor, el título de la obra no quería decir nada, pero a la vez lo era “todo”, Yuria era, en sí, la poesía.

Algunos de los poemas contenidos en la obra fueron:

– “Autonecrología”.

– “Cuba 65”.

– “Qué costumbre tan salvaje”.

– “Abajo, viene el viento furioso”.

– “Cantemos al dinero”.

– “Me dueles”.

– “Canonicemos a las putas”.

Fragmento de “Me dueles”

“Mansamente, insoportablemente, me dueles.

Toma mi cabeza, córtame el cuello.

Nada queda de mi después de este amor.

Entre los escombros de mi alma, búscame, escúchame.

En algún sitio mi voz sobreviviente, llama,

pierde tu asombro, tu iluminado silencio

…Amo tus ojos, amo, amo tus ojos.

Soy como el hijo de tus ojos,

como una gota de tus ojos soy…

Levántame. Porque he caído de tus manos

y quiero vivir, vivir, vivir”.

Fragmento de “Cuba 65”

“…Porque es necesario decir esto:

Para acabar con la Cuba socialista

hay que acabar con seis millones de cubanos,

hay que arrasar a Cuba con una guataca inmensa

o echarle encima todas las bombas atómicas y los diablos

… Estoy harto de la palabra revolución, pero algo pasa en Cuba.

No es parto sin dolor, es parto entero

convulsivo, alucinante…”.

Tlatelolco 68

Fue un poema de Jaime Sabines, cuyo título y contenido estuvieron relacionados con la masacre ocurrida en México el 2 de octubre de 1968, donde las fuerzas del gobierno acabaron con la vida de varios estudiantes y civiles que se manifestaban.

El escritor se sumó al dolor del pueblo mexicano, y a través de un lenguaje sincero y cercano a la gente, quiso dejar testimonio del suceso. A lo largo de las seis secciones en las que estuvo estructurado el poema, Sabines describió los acontecimientos.

Fragmento

“El crimen está allí,

cubierto de hojas de periódicos,

con televisores, con radios, con banderas olímpicas

el aire denso, inmóvil,

el terror, la ignominia.

Alrededor las voces, el tránsito, la vida.

Y el crimen está allí.

…Tenemos Secretarios de Estado capaces

de transformar la mierda en esencias aromáticas

diputados y senadores alquimistas,

líderes inefables, chulísimos,

un tropel de putos espirituales

enarbolando nuestra bandera gallardamente.

Aquí no ha pasado nada.

Comienza nuestro reino…”.

Los amorosos: cartas a Chepita

Este libro fue la recopilación de las correspondencias que Jaime Sabines sostuvo durante un tiempo con Josefa Rodríguez, alias “Chepita” tras su relación a distancia. Ella, después de un tiempo, en 1953 se convirtió en su esposa y madre de sus hijos.

En esta obra se reflejó la forma en que el autor expresó el sentimiento amoroso por su amada. Sabines se despoja de toda vestidura y con un lenguaje sincero y tierno le entregó su alma al amor de su vida; también le narró algunos acontecimientos que le sucedieron lejos de ella.

Fragmento

“Estoy muy enamorado, pero eso no tiene que ver nada con esto. A lo mejor un día de estos dejo de escribirte. O te escribiré solamente cuando tenga deseos, necesidad de hacerlo… Si yo quiero hacerlo diario, tanto mejor. Pero siempre la cosa espontánea y natural. Quiero ser libre dentro de esta esclavitud.

Te quiero, sí, te quiero: pero a medida de que te quiero se me van haciendo innecesarias las palabras; tengo que saber que no es indispensable el decírtelo. ¿Comprendes? Si tú no fueras tú, no diría esto. Podrías salirme con que no te quiero, con que no te comprendo, con que no soy tuyo».

La luna

Fue uno de los poemas más famosos de Sabines, hasta tal punto que cantantes como Joan Manuel Serrat le añadieron música. La obra fue de carácter surrealista, y la luna, la protagonista, una especie de simbología en relación con las cosas que se desean; en el texto hubo metáforas y comparaciones.

Fragmento

“La luna se puede tomar a cucharadas

o como una cápsula cada dos horas.

Es buena como hipnótico y sedante

y también alivia

a los que me han intoxicado de filosofía.

Un pedazo de luna en el bolsillo

es mejor amuleto que la pata de conejo:

sirve para encontrar a quien se ama…

Pon una tierna hoja de la luna

debajo de tu almohada

y mirarás lo que quieres ver”.

Recogiendo poemas

Fue una de las últimas obras del escritor mexicano, en la cual recogió varios poemas escritos durante su carrera literaria. La temática estuvo relacionada con las vivencias y experiencias de los seres humanos, los cuales se vincularon con el amor, la soledad, la angustia y otras emociones.

Fragmento de “Me encanta Dios”

“Me encanta Dios. Es un viejo magnífico

que no se toma en serio. A él le gusta jugar y juega,

y a veces se le pasa la mano y nos rompe una pierna

o nos aplasta definitivamente. Pero esto

sucede porque es un poco segatón

y bastante torpe con las manos.

…Dios siempre está de buen humor.

Por eso es el preferido de mis padres,

el escogido de mis hijos, el más cercano

de mis hermanos…

el pétalo más tierno, el aroma más dulce,

la noche insondable,

el borboteo de luz

el manantial que soy.

A mí me gusta, a mí me encanta Dios.

Que Dios bendiga a Dios”.

Frases

– “La poesía ocurre como un accidente, un atropello, un enamoramiento, un crimen; ocurre diariamente a solas, cuando el corazón del hombre se pone a pensar en la vida”.

– “El amor es el silencio más fino, el más tembloroso, el más insoportable”.

– “El poema es el momento en que se capta con la sangre el pensamiento de la vida”.

– “Los escritores no te dejan copiar su estilo, si acaso su libertad”.

– “Ojalá te encuentre aquí, en alguna calle del sueño. Es una gran alegría esta de aprisionarte con mis párpados al dormir”.

– “Entonces comprendí que no se debe vivir a lo poeta, sino a lo hombre”.

– “Te desnudas igual que si estuvieras sola y de pronto descubres que estás conmigo. ¡Cómo te quiero entonces entre las sábanas y el frío!”.

– “Te recuerdo en mi boca y en mis manos. Con mi lengua y mis manos te sé, sabes a amor, a dulce amor, a carne, a siembra, a flor, hueles a amor, a ti, hueles a sal, sabes a sal, amor y a mí”.

– “Te quiero, sí, te quiero: pero a medida que te quiero se me van haciendo innecesarias las palabras”.

– “Me tienes en tus manos y me lees lo mismo que un libro. Sabes lo que yo ignoro y me dices las cosas que no me digo”.

Referencias

1. Tamaro, E. (2004-2019). Jaime Sabines . (N/a): Biografía y Vidas. Recuperado de: biografiasyvidas.com.
2. Jaime Sabines. (2019). España: Wikipedia. Recuperado de: es.wikipedia.org.
3. Jaime Sabines. (2018). (N/a): Qué Leer. Recuperado de: queleerlibros.com.
4. Ramírez, M., Moreno, E. y otros. (2019). Jaime Sabines. (N/a): Busca Biografías. Recuperado de: buscabiografias.com.
5. Jaime Sabines. (S. f.). (N/a): Escritores Org. Recuperado de: escritores.org.